Ewaluacja naukowa uczelni wyższych w Polsce prowadzona przez Komisję Ewaluacji Nauki (KEN) budzi w środowisku naukowym niemałe emocje. Celem procesu oceny jest bowiem przyznanie danej dyscyplinie naukowej kategorii naukowej (A+, A, B+, B, C), co ma następnie wpływ m.in. na finansowanie danej jednostki, uprawnienia do nadawania stopni naukowych i również jej prestiż.
Ewaluacja obejmuje trzy kryteria, w dołączonym materiale wideo przyjglądamy się III Kryterium, którym jest: Wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.
Co podlega ocenie w III Kryterium?
Jest to opis wpływu działalności naukowej (tzw. „case studies”) – uczelnia musi udowodnić, że jej badania miały rzeczywisty wpływ poza środowiskiem akademickim.
Wpływ ten może mieć charakter:
- społeczny (np. zmiana przepisów, polityki publicznej, poprawa zdrowia),
- gospodarczy (np. nowe technologie, rozwiązania wdrożone w firmach),
- kulturowy (np. zwiększenie świadomości historycznej, rozwój sztuki),
- środowiskowy,
- edukacyjny itp.
Nagranie prelegenta, który dzieli się swoim doświadczeniem i perspektywą w sporządzaniu opisów wpływu społecznego, nie stanowi gotowej recepty na ich tworzenie, lecz pełni rolę cennej wskazówki – pomagając lepiej zrozumieć istotę tego kryterium i możliwe podejścia do jego opracowania.
Przewodnik dla ewaluowanych podmiotów oraz ekspertów oceniających
W momencie rejestracji dołączonego materiału wideo ukazał się „Przewodnik dla ewaluowanych podmiotów oraz ekspertów oceniających” (dostępny do pobrania m.in. na stronie MNiSW), którego treść w kilku punktach odbiega od prezentowanych na wykładzie przemyśleń w poniższym zakresie:
- Eksperci dobierani są zgodnie z dyscypliną opisu wpływu, co ma swoje dobre i złe strony (s. 12 Przewodnika).
- Doprecyzowano pojęcie ocenianego „zasięgu wpływu” dodając poza kryterium geograficznym także nową interpretację zasięgu stopnia, którym objęte jest dane zjawisko (s. 17-18).
- Za wpływ społeczny uznano także podjęcie działań, dzięki którym powstrzymano czynności mające niekorzystny wpływ na społeczeństwo i gospodarkę (s. 19).
- Doprecyzowane zostały zasady oceny interdyscyplinarności, w których bardziej precyzyjnie wskazano kryteria i zasady otrzymywania dodatkowych punktów za tego typu działania (s. 14).
Dr Adam Sitarek jest historykiem i edukatorem, adiunktem w Centrum Badań Żydowskich im. Filipa Friedmana na Uniwersytecie Łódzkim, przewodnikiem w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN; przewodniczącym Stowarzyszenia Centrum Badań Żydowskich, członkiem Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich, European Association of Jewish Studies oraz European Association for Digital Humanities. Autor prac poświęconych historii getta łódzkiego. Od 2023 r. koordynator Zespołu ds. III Kryterium Ewaluacyjnego na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ.
Opracowanie: Centrum Współpracy z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni